lenusvanderbroekOp zaterdagmiddag was in PKN Kerk op de Hoogte in Wolvega de laatste inleiding van de reeks lezingen van het Programma Herdenking Rampjaar Friese Waterlinie. De Duitse kenner van de bisschop van Münster Bernhard von Galen, alias Bommen Berend, Dr. Gerd Dethlefs gaf dan een inkijkje in het Münsters perspectief op de oorlog in de Stellingwerven door Bommen Berend in de Rampjaren 1672-1673. Dr. Gerd Dethlefs is conservator voor cultuurhistorie van Stadt en Land Münster in het LWL-Museum für Kunst und Kultur in Münster.
Münsters perspectief op de oorlog in het Rampjaar 1672-1673
Expert van de bisschop van Münster, Bernhard von Galen, alias Bommen Berend, Dr. Gerd Dethlefs nam de veertig aanwezigen in Kerk op de Hoogte in Wolvega in zijn inleiding in een ruim betoog mee. Dat ging in het Duits. Het was die zaterdag exact 350 jaar nadat Bommen Berend de Waterlinie met 8300 troepen en 134 karren munitie op drie plekken doorbroken had. Nu na 350 jaar was ‘Münster’ met Dethlefs opnieuw aanwezig in Wolvega, zonder kanonnen dit keer maar met veel enthousiasme en kennis. Deze inleiding vormde de laatste activiteit van het Programma Herdenking Rampjaar Friese Waterlinie 2022-2023. Zie daarvoor www.friesewaterlinie.nl
Op Dethlefs verzoek luisterde het gehoor eerst nog enkele minuten naar het orgelspel, dat die zaterdagmiddag de organist Martijn van der Honing op het grote orgel ten gehore bracht.
Dethlefs, verbonden als conservator aan het LWL Museum für Kunst und Kultur te Münster, toonde aan de hand van archiefmateriaal van het museum zelf en kaarten uit de 17e en 18e eeuw, de ontwikkelingen in het Duitse Rijk en Europa, die uiteindelijk culmineerden in het Rampjaar voor de zeven verenigde provinciën van Nederland.
Toen geraakte onze Republiek in oorlog met de Franse Lodewijk de veertiende, Engeland en de bisschoppen van Köln en Münster.
Bommen Berend, de bisschop van Münster, had in de jaren vooraf aan 1672 meerdere redenen gevonden, of aangewend, om uiteindelijk 1672 de aanval te openen op Overijssel, Gelderland en Groningen en 1673 Friesland. Zoals een herstel van door de Reformatie verloren katholieke gebieden, oude aanspraak op het gebied van Borculo, en ook herstel of vergroting van macht en aanzien.
Na afloop wilde Dr. Dethlefs nog graag een bezoekje afleggen aan de Blessebrugschans onder Wolvega, de schans waar de troepen van Bommen Berend zo jammerlijk in chaotische terugtocht moesten afdruipen in 1673.
De Werkgroep Friese Waterlinie voerde via de Stichting De Grijpvogel, in 2022 en 2023 het Programma 350 jaar Herdenking Rampjaar Friese Waterlinie uit. Daarbij financieel ondersteund door gemeente Ooststellingwerf, gemeente Weststellingwerf, de P.W. Janssen’s Friesche stichting, het Prins Bernhard Cultuurfonds Fryslân en het Bercoopfonds.
De Werkgroep Friese Waterlinie bestaat uit Karst Berkenbosch, Hans Salverda, Lenus van der Broek en Nicolette Hartong, aangevuld voor de tentoonstelling en educatie met Sjoerd Hoogenkamp, Lieuwe Tiesinga, Pieter de Jong en Thijs van Buuren en belangrijk bruikleengever Willem van der Ploeg. Voor programmaonderdelen was er samenwerking met vele partijen in de Stellingwerven en omstreken, waaronder Vereniging Historie Weststellingwerf, Historie Heerenveen, Dorpsarchief Oldeberkoop, Noordelijk archeologisch depot te Nuis, Open Stal, de Stellingwarver Schrieversronte, toneelvereniging de Hoek van 7 Wouden, de Landinrichtingscommissie Beekdal Lende, Vrijstaat de Stellingen, de Scutterie van Sint Clemens Steenwijk, Kijkzaal Wolvega, en vele andere. Zonder hun samenwerking zou het programma niet gerealiseerd kunnen zijn.
(Foto: Lenus van der Broek)