lenusvanderbroekDe op 3 juni gehouden schansentour langs de Friese Waterlinie (1672/1673) werd mede door het mooie weer een groot succes. Maar liefst vijftig mensen hadden zich voor de bustour ingeschreven, die om goed tien uur bij Lunia in Oldeberkoop van start ging. Na een rit door het centrum, waarbij de reisleider Karst A. Berkenbosch alvast wat vertelde over de geschiedenis van het dorp, was de eerste stop bij de Bekhofschans. Bij het hier geplaatste beeld De Poort van Marcel Prins gaf Berkenbosch enige uitleg over de schans en hoe het op 24 augustus 1673 zo mis kon gaan. Met maar 15 brandwachten moest men daar een Munsterse troepenmacht van een paar duizend man tegen houden. Dat is dus niet gelukt.
Via Makkinga en de voormalige schans Breeberg bij Donkerbroek ging de reis verder naar Bakkeveen waar de eerste koffiestop was bij de Slotplaats. Na de koffie werd op de Nije Drintse Wei even stilgestaan bij het verzetsmonument, waar onder andere de bekende kunstenaar Werkman op 10 april 1945 werd doodgeschoten. Even later stopte de bus bij de landweer. Dit was een grenswal die al in de Middeleeuwen ervoor moest zorgen dat stropende en smokkelende bendes uit Drenthe werden tegengehouden. Tijdens de oorlog met de Mustersen van bisschop Bernard von Galen, bijgenaamd Bommen Berend, waren hier soldaten gelegerd.
De Lunch werd gebruikt bij de prachtige Zwartendijksterschans, waar tientallen soldaten zijn omgekomen. Niet door krijgshandelingen, maar door de slechte hygiënische omstandigheden. Via het Foarwurk, een naam die het heeft gekregen, omdat hier een voorpost was van het klooster van Smalle Ee, ging de reis naar de schans bij Frieschepalen. Geen schans die van invloed geweest is op het verloop van de oorlog, want of hij was verlaten of de mensen die er zaten zetten het op een lopen toen de vijand er aan kwam. Toch ligt het gerestaureerde restant er weer prachtig bij, al blijft de zonde dat men er in de jaren zestig de vaart dwars doorheen gegraven heeft.
Na een tweede kop koffie in Bakkeveen bij Plaza De Kolk ging de reis over de Duurswâldmer Wei langs de sterrenschans die daar door de pommoloog Johan Herman Knoop vlak na 1730 is aangelegd. De schans heeft niets met de Friese Waterlinie te maken, maar is hier terecht gekomen als een studieobject voor de kinderen van de Burmania’s, die toen de Slotplaats in handen hadden.
In Gorredijk werd nog een korte wandeling gehouden langs de fundamenten van de oude kerk waar ook enige aandacht besteed is aan de oude schans, hier een retranchement genoemd. Na nog een bezoek aan een grote gietijzeren afbeelding van de oude schans tegenover de bibliotheek, ging de bus weer terug naar Oldeberkoop. Een dankbaar applaus voor de reisleider, de werkgroep Friese Waterlinie en de Vereniging Historie Heerenveen, die de organisatie van de inschrijvingen voor haar rekening had genomen, gaf wel aan dat de deelnemers genoten hebben. De komende maanden zijn er nog drie lezingen, een tentoonstelling, een rampzalige markt en een fietstocht. Zie:www.Friesewaterlinie.nl.
(Foto’s: Nicolette Hartong)